Tuyển tập thơ Nhật Ký Trong Tù của Bác
Nhật ký trong tù là tập thơ bằng chữ Hán của Chủ tịch Hồ Chí Minh viết trong những ngày Người bị chính quyền địa phương của Tưởng Giới Thạch bắt giam trái phép từ tháng 8-1942 đến tháng 9-1943, khi Người đi công tác sang Trung Quốc. Đây là một văn kiện lịch sử quan trọng, đồng thời là một tác phẩm văn học lớn thể hiện tư tưởng, tình cảm của người anh hùng giải phóng dân tộc vĩ đại, nhà văn hóa kiệt xuất của Việt Nam và có tác dụng giáo dục sâu sắc đối với nhiều thế hệ người Việt Nam
Vô đề
Thân thể ở trong lao,
Tinh thần ở ngoài lao;
Muốn nên sự nghiệp lớn,
Tinh thần phải càng cao.
Nội dung của bốn câu thơ khẳng định: xiềng xích có thể giam cầm được thân xác người tù, nhưng không thể ngăn được tinh thần quả cảm, một lòng hướng về Cách Mạng, về dân về nước của người chiến sĩ yêu nước.
Lai tân
Ban trưởng nhà giam ngày ngày đánh bạc,
Cảnh trưởng tham lam ăn tiền phạm nhân bị giải;
Huyện trưởng chong đèn làm việc công,
Lai Tân vẫn thái bình như xưa.
Nhật kí trong tù của Hồ Chí Minh được kết hợp từ hai yếu tôi “trữ tình” và “hiện thực”, Lai Tân là một trong những bài thơ thể hiện rõ những yếu tố đó. Nó là một thành công của Bác trong việc kết hợp bút pháp tả thực và trào phúng vẽ nên bức tranh thời sự về chế độ xã hội Tưởng Giới Thạch.
Vọng nguyệt - Ngắm Trăng
Trong tù không rượu cũng không hoa,
Trước cảnh đẹp đêm nay biết làm thế nào?
Người hướng ra trước song ngắm trăng sáng,
Từ ngoài khe cửa, trăng ngắm nhà thơ.
Bài thơ viết về một cảnh ngắm trăng, một tư thế ngắm tràng trong tù, qua đó biểu hiện một tâm hồn thanh cao, một phong thái ung dung tự tại của nhà thơ – chiến sĩ.
Ngắm trăng và thế giới trăng ấy phản chiếu một hồn thơ mênh mông bát ngát tình của Bác. Ngắm trăng vì yêu trăng và cũng là yêu tự do.
